sábado, 21 de diciembre de 2019

El cielo nocturno, un nuevo recurso turístico en O Courel


La Diputación prepara varias iniciativas de cara al 2020

FRANCISCO ALBO
QUIROGA / LA VOZ 19/12/2019 05:00 H

La Diputación prevé desarrollar durante el año próximo diversas iniciativas para potenciar el turismo científico basado en la observación del cielo nocturno en las sierras de O Courel y Os Ancares dentro de una red internacional promovida por la Fundación Starlight. Según el organismo provincial, a lo largo del 2020 se pondrán en marcha «novas actividades e medidas para dinamizar esta proposta» que se irán anunciando a medida que se acerquen las fechas de realización. Por ahora, la Diputación no ha concretado en qué consistirán estas acciones.

La Fundación Starlight fue impulsada por el Instituto de Astrofísica de Canarias con el fin de promover la protección del cielo estrellado contra la llamada contaminación lumínica y de fomentar las actividades divulgativas y turísticas relacionadas con la observación del firmamento. Dentro de esta iniciativa se creó una red de destinos turísticos caracterizados por la buena visibilidad de los cielos nocturnos en la que, en Galicia, ya se integraron previamente los montes de Trevinca -en el municipio valdeorrés de A Veiga- y el parque nacional de las Illas Atlánticas, que ingresaron previamente en el 2015 y el 2016. Los destinos turísticos incluidos en la red Starlight están repartidos por diferentes comunidades españolas, pero también por Portugal, Chile y Canadá. La fundación, asimismo, puede otorgar acreditaciones a establecimientos situados en áreas libres de contaminación lumínica y especialmente aptas para este tipo de turismo.

La iniciativa que pretende llevar a cabo a la Diputación se inscribeen el plan estratégico de turismo que el organismo provincial puso en marcha en el 2017 y que seguirá desarrollándose durante el año próximo. En el plan también figuran actuaciones para promocionar en las sierras de O Courel y Os Ancares el turismo etnográfico y el ecoturismo, además del turismo científico. Dentro de esta última iniciativa, el territorio recibió el pasado marzo el sello de calidad que concede la plataforma Observer, que lo acredita como un destino adecuado para el turismo científico. Este distintivo se aplica al área que forman los municipios de O Courel, Quiroga, Ribas de Sil, A Pobra do Brollón, O Incio, Samos, Pedrafita do Cebreiro, Cervantes, Becerreá, As Nogais, Triacastela, Navia de Suarna, Baleira, Ribeira de Piquín, A Fonsagrada y Negueira de Muñiz.

Mejoras en las rutas fluviales

Por otro lado, la Diputación está estudiando la realización de una serie de cambios en las rutas turísticas fluviales de la Ribeira Sacra con la finalidad de «mellorar o servizo e facelo máis atractivo», según precisaron desde el organismo provincial. Las acciones que se llevarán a cabo con este objetivo se darán a conocer antes del inicio de la nueva temporada, que comenzará el fin de semana previo a la Semana Santa. Las reservas de billetes para estas rutas podrán realizarse una vez que haya terminado el período navideño.

https://www.lavozdegalicia.es/noticia/lemos/2019/12/19/cielo-nocturno-nuevo-recurso-turistico-courel/0003_201912M19C5991.htm

miércoles, 6 de noviembre de 2019

A fundación Uxío Novoneyra do Courel opta ao Premio do Público Culturgal 2019

A Fundación Uxío Novoneyra do Courel opta ao Premio do Público Culturgal 2019
Tamén aspira ao mesmo galardón o Club Clavicémbalo de Lugo.


Uxío Novoneyra / ivanlopezgimeno.com

O festival Novos Cinemas de Pontevedra, o Club Clavicémbalo de Lugo e o Eidos Fest da Fundación Uxío Novoneyra no Courel son o tres candidatos seleccionados para optar ao Premio do Público no Culturgal 2019.


Así o explicaron os organizadores da cita, que apuntaron que, desde este martes e ata o 19 de novembro, o público pode escoller entre este tres proxectos que se relacionan coa sociedade civil, fomentan a súa implicación e promoven a transversalidade e a colaboración.

Nas anteriores edicións do Culturgal, que se celebrará este ano entre o 29 de novembro e o 1 de decembro en Pontevedra, recibiron os premios do público o Salón do Libro Infantil e Xuvenil de Pontevedra, o Diario Cultural da Radio Galega, o Festival de Cinema Curtocircuito, o Festival Agrogay da Ulloa, o Play-Doc e a Casa de Rosalía.

lunes, 4 de noviembre de 2019

O Caurel homenaxea á castaña



Festa da Castaña do Caurel / Deputación Provincial

O Caurel homenaxea á castaña
Este sábado o Caurel celebrou a XXXII Festa da Castaña do Caurel, unha cita para poñer en valor este produto que dinamiza a economía local.

A Deputación Provincial colabora con este evento cunha achega económica de 6.000 euros. A cita declarada Festa de Interese Turístico Galego no 2013, pon en valor a castaña, un dos produtos máis característicos da provincia.


A xornada arrancou ás 12:00 horas coa demostración de cestaría e a actuación do grupo de Gaitas e Cantores do Caurel. Posteriormente deu comezo a degustación gratuíta de castañas asadas e o pregón, que correu a cargo do chef Iván Domínguez.

Xa pola tarde, houbo actividades para o público infantil da man de Borja Insua co espectáculo de monicreques Circo Galaico. Ao longo de todo o día o evento estivo amenizado por grupos musicais e charangas. Ademais, no recinto da festa, os visitantes e veciñanza puideron gozar de diferentes postos de produtos locais e artesanía, obradoiros e demostracións de temática variada.

viernes, 12 de julio de 2019

A escasa cobertura móbil no Courel chega á Unión Europea



O Courel / Orlando Gregorio
A escasa cobertura móbil no Courel chega á Unión Europea
C@urel Vivo acaba de presentar unha denuncia telemática ante o Defensor do Pobo da Unión Europea.

C@urel Vivo acaba de presentar unha denuncia telemática ante o Defensor do Pobo da Unión Europea pola falta de cobertura móbil no territorio que abarca a Serra. Óscar Carrete, voceiro desta formación, alega que se está incumplindo a seguinte lei europea: “Esteas onde esteas na Unión Europea, debes poder acceder a uns servizos de comunicación electrónica de calidade, incluído un acceso básico a internet a prezos asequibles”.


Carrete tamén sinala que onde si hai acceso a Internet o prezo é abusivo en relación coas cidades. “Vemos como desde as administracións se subvenciona continuamente a empresas privadas para que melloren o servizo nas cidades, pero nos núcleos máis alonxados quedamos fóra”, declarou o voceiro de C@urel Vivo. Destaca, sobre todo, que a falla de servizos básicos é un gran obstáculo para a fixación de poboación nunha área con graves problemas de despoboamento.

Propoñen como solución unha alternativa que xa está implantada en áreas rurais do Levante peninsular. Alí estanse a utilizar redes inalámbricas que dan servizo aos usuarios de xeito efectivo e barato, xa que teñen un custo duns 50 euros ao ano. Isto permitiríalles aos habitantes do Courel traballar a distancia e con boas velocidades.

viernes, 21 de junio de 2019

Montañas do Courel quere coñecer a datos dos seus glaciares



Tomando mostras en glaciares das montañas do Courel. Foto: Martín Alemparte


Montañas do Courel’ quere coñecer a data dos seus glaciares

O Xeoparque formalizou un contrato de investigación coa Universidade de Oviedo co obxectivo de coñecer a evolución glaciar das súas formacións montañosas de forma detallada.
Martín Alemparte, xerente do GDR Ribeira Sacra-Courel, apunta que resultará importante nestes anos, para manter e fortalecer a declaración de Xeoparque Mundidal da UNESCO “Montañas do Courel”, promover traballos de investigación sobre os recursos de patrimonio xeolóxico cos que conta o territorio. Grazas a estes traballos “poderase afondar no coñecemento dos mesmos e poderanse levar a cabo tamén labores de divulgación sobre os mesmos”, engade.


Nesta liña enmárcase o contrato de investigación para a datación dos glaciares nas montañas do Courel que o Xeoparque vén de asinar coa Universidade de Oviedo.

O pasado 25 de maio, durante as actividades celebradas dentro do Ciclo Semana dos Xeoparques Europeos, un equipo investigador dirixido polo profesor D. Jesús Ruíz Fernández -Dpto de Xeografía da Universidade de Oviedo- no que tamén participaron membros da Universidade de Santiago de Compostela e do Centre National de la Recherche Scientifique de Francia levaron a cabo un traballo de campo para tomar mostras en glaciares das Montañas do Courel. O obxectivo destes labores é o tratamento das mostras en laboratorio mediante o método dos isótopos cosmoxénicos e publicar os resultados do estudo para finais de ano nalgunha das principais revistas científicas de relevancia mundial.

Alemparte, coordinador de ‘Montañas do Courel’, indica neste senso que “coñecer as fases da evolución glaciar é crucial, feito que dotará ao Xeoparque de gran valor engadido de evidente interese xeomorfolóxico e patrimonial”.

O catedrático da USC Augusto Pérez Alberti, publicaba o pasado ano Xeomorfoloxía das Montañas do Courel, libro editado polo Grupo de Desenvolvemento Rural Ribeira Sacra-Courel. Un importante traballo de identificación dos diferentes glaciares existentes no territorio, así como das morfoloxías erosivas e sedimentarias que se conservan, e que foi de gran axuda para fortalecer a candidatura de Montañas do Courel a Xeoparque Mundial da UNESCO.



viernes, 7 de junio de 2019

O GDR Ribeira Sacra Courel recibe un premio Agader



Montañas do Courel. Foto: XMF


O GDR Ribeira Sacra Courel recibe un premio Agader

Trátase dun premio que concede a Axencia Galega de Desenvolvemento Rural, na modalidade de Turismo, pola boa xestión realizada por esta entidade para acadar a declaración de Xeoparque Mundial da Unesco.

A Asociación Grupo de Desenvolvemento Rural Ribeira Sacra-Courel era candidata para un dos premios Agader deste ano pola súa iniciativa “Xeoparque Courel“. Acadou 90 puntos, a máxima puntuación alcanzada entre as oito solicitudes presentadas en diferentes categorías, e levará un dos galardóns da Axencia Galega de Desenvolvemento Rural.


O vindeiro 21 de xuño ás 12:00 h. celebrarase a cerimonia de entrega destes premios no Centro de Formación e Experimentación Agroforestal de Sergude en Boqueixón (A Coruña). Os galardóns chegan á súa décima edición e os gañadores recibirán un diploma e unha dotación económica de 10.000 euros.

O xurado encargado de seleccionar aos premiados nas diferentes categorías que se contemplaban estaba formado polos directores xerais de Igualdade, Políticas Culturais, turismo, Patrimonio Cultural, Xuventude, Gandería e Agricultura e Industrias Agroalimentarias, e tamén polo secretario xeral de Agader e o presidente da Fegamp.

Para emitir o veredicto, os membros deste xurado tiveron en conta como valor diferencial que a iniciativa impulsada dende a Asociación GDR Ribeira Sacra-Courel foi “un proxecto global de desenvolvemento turístico”.

miércoles, 15 de mayo de 2019

Así es la fauna de la Devesa da Rogueira

Alumnos del colegio de Seoane grabaron imágenes de animales salvajes con una cámara de fototrampeo en el bosque más célebre de la sierra de O Courel

FRANCISCO ALBO
15/05/2019 15:40 H

Un grupo de alumnas de cuarto y sexto de primaria del colegio Poeta Uxío Novoneyra, situado en Seoane do Courel, consiguió grabar imágenes de varias especies salvajes propias de la fauna de la sierra en el bosque autóctono de la Devesa da Rogueira, el más conocido de este territorio. En un vídeo presentado por el centro en el certamen Galiciencia pueden verse imágenes nocturnas y diurnas de lobos, jabalíes, martas, gatos monteses, zorros y corzos. En una parte del vídeo aparece también un oso pardo, aunque solo puede verse durante un momento la cabeza del animal.

La cámara con la que se grabaron estas imágenes se situó en una zona del bosque apartada del camino que lo atraviesa, por el que discurre una conocida ruta de senderismo. El trabajo en el que se encuadra la realización de este vídeo tenía por objeto comprobar cuáles son los lugares de la Devesa da Rogueira más frecuentados por la fauna salvaje. Para ello se colocaron cámaras de fototrampeo en tres puntos diferentes: el referido camino, una pista forestal y un lugar apartado del bosque. El resultado del estudio es que los animales frecuentan más la pista forestal por la noche.

Las cámaras estuvieron en funcionamiento de forma ininterrumpida desde septiembre del año pasado hasta mediados de abril. Con ellas se captaron muchas otras imágenes de animales que se utilizarán para realizar nuevos trabajos durante el próximo curso escolar. En estas grabaciones se ha podido comprobar que en la sierra de O Courel también viven rebecos y liebres, dos especies de cuya presencia en este territorio no había ninguna evidencia en los tiempos actuales.

lunes, 15 de abril de 2019

Las montañas de O Courel, primer geoparque de Galicia

La Unesco decidió hoy en París aprobar la concesión de esta categoría a los tres municipios de esta comarca

MONFORTE 13/04/2019 18:54 H

El territorio Montañas do Courel -formado por los municipios de Folgoso do Courel, Quiroga y Ribas de Sil- se convirtió ayer en el primer geoparque de Galicia amparado por la Unesco. El organismo dependiente de las Naciones Unidas resolvió aceptar la solicitud presentada por los tres ayuntamientos que forman el grupo en la 206 reunión de su ejecutiva, que se celebra actualmente en París. Hasta ahora en España había doce espacios dotados de esta categoría, que permite ingresar en una red mundial formada por unos 140 territorios repartidos por varios continentes.

La candidatura del grupo Montañas do Courel fue presentada en noviembre del 2017 ante la Unesco después de ser aprobada por la comisión española de cooperación con este organismo internacional. Posteriormente, en julio del 2018, dos auditores de la Unesco -la francesa Sophie Justice y el chino Zhang Jianping- visitaron el territorio durante varios días para conocer sobre el terreno sus valores geológicos y culturales, así como las infraestructuras desarrolladas por los tres municipios para aprovecharlos desde el punto de vista turístico y educativo.

Aunque se consideraba difícil que la candidatura recibiese la aprobación al primer intento, los responsables de Montañas do Courel recibieron ayer la confirmación de que así había sido. «É un éxito de todos e fundamentalmente da sociedade civil deste territorio, que apoiou esta iniciativa con moita ilusión e moito entusiasmo», afirmó Roberto Castro, teniente de alcalde de Ribas de Sil y presidente de la asociación de municipios.

La entidad espera ahora que la nueva categoría otorgada por la Unesco suponga un fuerte impulso en la promoción del turismo, ayude a conseguir ayudas de las diversas administraciones e impulse el desarrollo económico y a creación de empleo. Los municipios que forman el grupo Montañas do Courel han estado desarrollando desde hace años diversas iniciativas para reforzar este proyecto, como la creación de un museo de geología y paleontología en Quiroga, la construcción de miradores en parajes de especial valor geológico y el diseño de rutas de senderismo.

Como sucede con todos los geoparques patrocinados por la Unesco, el territorio pasará cada cuatro años por una auditoría en la que se decidirá si se le sigue reconociendo esta categoría, si tiene que realizar reformas o mejoras para conservarla o -en caso de no cumplir los requisitos exigidos- se le expulse del grupo.

jueves, 7 de marzo de 2019

Accesibles en visor cartográfico 192 alvarizas no Courel


Accesibles en visor cartográfico 192 alvarizas no Courel

As construcións que servían para protexer as colmeas dos osos, quedaron en desuso por situarse en zonas de difícil acceso e cambios no manexo.

Alvariza / mielrural.com

As alvarizas do Courel son accesibles por primeira vez en visor cartográfico. A información completa no Galicia Confidencial.

miércoles, 6 de marzo de 2019

Folgoso do Courel, concello piloto do Plan de recuperación dos soutos tradicionais

No concello xa se desenvolve unha actuación de recuperación e posta en valor dos seus soutos tradicionais, na que a Xunta inviste máis de medio millón de euros.

Visita Folgoso do Courel / Consellería do Medio Rural

As dúas primeiras fases do Plan xa están executadas, trátase da diagnose, elaboración dos traballos topográficos e redacción dos proxectos de obra e, en segundo lugar, a execución das obras principais que incluían a roza das parcelas e a execución dos camiños de acceso e interiores. A terceira fase, que xa comezou, consiste na posta en cultivo dos castiñeiros, coa súa poda sanitaria e loita biolóxica, a mellora dos camiños de acceso e a roza dos soutos.


En liñas xerais, o Plan suporá a identificación e a caracterización dos soutos ata a implantación dun modelo de aproveitamento da castaña, de forma que a súa transformación se faga nas propias zonas produtoras, mantendo sempre a propiedade dos terreos nos habitantes das aldeas e procurando fórmulas de tipo cooperativo ou asociativo para a súa xestión conxunta. Esta iniciativa impulsará, ademais, a especialización do turismo arredor da actividade económica de explotación da castaña.

As intervencións en Folgoso servirán de modelo para actuar nos soutos repartidos por toda Galicia, que abranguen entre 25.000 e 30.000 hectáreas, das cales case 2.700 se sitúan en Folgoso do Courel, con arredor de 45 soutos. Deste xeito, remarcou o conselleiro, “queremos que o rural sexa o motor do crecemento da Galicia que vén”, cunha aposta polo rural competitivo, promocionando a súa actividade económica e facendo da cadea produtiva un éxito para todos os seus compoñentes.

Este mesmo mes reunirase, por primeira vez, dende a súa constitución, a Mesa da Castaña, órgano asesor de carácter consultivo que se creou para favorecer a produción deste froito e defender o sector.

O Conselleiro de Medio Rural, José González, visitou, ademáis de Folgoso do Courel, o concello de Sober, onde coñeceu o resultado doutro proxecto executado pola Consellería do Medio Rural, a recuperación de preto de 30 hectáreas de terreo na parroquia de Santa María de Proendos. Cun investimento de 65.000 euros e un ano e medio de traballo, lográronse recuperar 23,4 ha de superficie, que se incorporaron ao Banco de Terras de Galicia e que agora se destinarán a dúas explotacións, unha de gando vacún e outra de cereal e horta. Deste xeito, conseguiuse ao mesmo tempo outro reto, mellorar a base territorial destas empresas rurais.

lunes, 4 de marzo de 2019

O Courel xa ten categoría de "Reserva Científica"




Souto do Courel. Foto: Barucho

As montañas dos Ancares e O Courel distinguidas como espazos Observer de Turismo Científico. Este recoñecemento outórgalles a ambos territorios a categoría de “reserva científica” e convérteos na maior zona de estudo de Galicia.

Este recoñecemento parte dun proxecto iniciado por iniciativa da Deputación de Lugo en agosto de 2018, cunha achega 70.000 euros, e remata agora a súa primeira fase. Esa primeira fase dará paso, a partir de agora, a accións concretas sobre o terreo, destinadas a promocionar turísticamente o territorio como reserva científica. A información completa en Lugo Xornal.

viernes, 22 de febrero de 2019

Folgoso do Courel capital sustentable galega?



Folgoso do Courel / XdL

O PSOE de Folgoso esixe máis horas para o Servizo de Axuda no Fogar e saneamento para todo o municipio

Os socialistas presentan ao pleno as dúas propostas para as que agardan respaldo unánime. Carmen Álvarez, voceira do PSOE en Folgoso de Courel, asegura que ducias de usuarios e familias do Servizo de Axuda no Fogar “trasladáronnos a necesidade de contar con esta prestación tamén durante a fin de semana, pois na actualidade o Concello a ofrece de luns a venres. 
Dende o PSOE consideramos necesario crear un censo que inclúa as persoas usuarias deste servizo e cantas son demandantes da súa ampliación, así como estudar todas as vías de financiamento públicas que posibiliten a posta en marcha deste modelo asistencial. É fundamental ofrecer aos nosos maiores unha prestación de calidade, atendendo ao alto índice de envellecemento co que contamos”.


Dos 50 núcleos de poboación do Concello de Folgoso do Courel só 12 contan con rede de saneamento. Para os socialistas, esta situación, acompañada do estado deficitario da depuradora, produce que, en ocasións, as augas residuais das casas dos veciños cheguen ao río Lor, incumprindo a normativa vixente.

Ante esta situación o Partido Socialista presentará no Pleno unha iniciativa para que o Concello estude establecer un proxecto no que se concreten novos modelos de saneamento sustentable, instando á Xunta de Galicia a que sufrague a totalidade ou parte destes estudos que converterían a Folgoso do Courel na capital sustentable galega.

jueves, 21 de febrero de 2019

C@urel Vivo solicita un Convenio de Rehabilitación para o concello



Vivenda no Courel / C@urel Vivo


A moción pola rehabilitación enerxética de construcións con máis de 50 anos recolle solicitar á Consellería de Vivenda e a Fomento, un Convenio para o Courel, e crear no concello unha comisión dos tres grupos políticos para abordar o tema das construcións con risco de caída.

Segundo C@urel Vivo, tería boa acollida no Courel, un Convenio de Rehabilitación similar ao desenvolto en Lugo ou Mondoñedo, onde Ministerio e Consellería aportasen o 70% do custe da rehabilitación e o particular interesado en rehabilitar, o 30% restante.


Suxiren, que en determinados casos, o Concello podería afrontar ese 30%, sempre e cando esa vivenda fose re-alugada durante 20 – 30 anos, polo Concello; a prezos baixos para atraer xente nova. Desde C@urel Vivo cren que un convenio destas características suporía un impulso para o Concello, crearía postos de traballo e vivenda social que atraería á xente moza.

Puntualizan desde C@urel Vivo, que a Xunta de Galicia e o Goberno de España, teñen un deber de preservación, protección, promoción, valorización, transmisión e revitalización do patrimonio. No Courel, a maioría das construcións antigas, están construídas coa técnica de Pedra en Seco, técnica catalogada pola UNESCO como Ben inmaterial, “pero que se can a ducias, cada ano que pasa”, recolle C@urel Vivo na súa exposición de motivos; que completa referíndose aos cartos que as Administracións adican a rehabilitacións en cidades, mentres no rural “apenas invisten”. Que as Administracións se implicasen neste Convenio daría mostra dunha aposta real polo rural, conclúen.

jueves, 14 de febrero de 2019

Crean otra reserva de orquídeas en O Courel, en la raya con León



La frontera complicó el trazado de la nueva área protegida

FRANCISCO ALBO
QUIROGA / LA VOZ 09/02/2019 18:18 H


La Asociación Galega de Custodia do Territorio (AGCT) tiene previsto concluir este mes el proceso de creación de una nueva microrreserva para la conservación de la flora silvestre en la sierra de O Courel, que será la quinta área natural protegida de este tipo en este territorio. La nueva microrreserva se sitúa en el entorno de la localidad de Hórreos y según indica el biólogo Martiño Cabana, de la AGCT, su creación resultó más compleja que la de las otras debido a que estos terrenos se encuentran justo en el límite administrativo de Galicia con la provincia de León.

Delimitar el espacio de la nueva reserva, explica Cabana, «deu bastante traballo porque os límites entre Galicia e Castela e León aparecen marcados de diferentes formas na cartografía e resulta difícil averiguar por onde pasa exactamente a raia divisoria», explica. «Foi algo complicado, pero finalmente conseguimos determinar os límites entre as provincias», añade. Dado que estas actuaciones cuentan con el apoyo de la Xunta, señalan desde la AGCT, es necesario que los terrenos protegidos se encuentren íntegramente dentro del territorio gallego. Con las otras cuatro microrreservas de la sierra ?o con otras semejantes que se crearon en otras partes de Galicia? no se dio este problema, ya que todas ellas están apartadas de la línea fronteriza entre ambas comunidades.

El objetivo de la nueva microrreserva de Hórreos consistirá básicamente en proteger diferentes especies de orquídeas silvestres, así como algunas otras plantas de montaña consideradas particulamente raras y escasas. «Algunhas desas especies só están presentes na Serra do Courel e en moi poucos lugares máis», señala Cabana. Para la creación de este nuevo espacio protegido, la AGCT ha colaborado con los vecinos de Hórreos, ya que los terrenos se encuentran en el monte comunal de esta localidad.

Tareas de mantenimiento

Desde el año pasado, por otra parte, la AGCT cuenta con el apoyo del Ayuntamiento de O Courel para el mantenimiento de estos espacios protegidos. Su función consiste en mantener los terrenos limpios de maleza, a fin de que esta vegetación silvestre no desplace las especies consideradas más valiosas desde el punto de vista ambiental. «Os terreos onde viven estas plantas servían en tempos para o pasto, pero coa desaparición da gandería están sendo invadidos polos matorrais e por iso é moi importante facer rozas periódicas para mantelos limpos», explica Martiño Cabana. Estos trabajos deben hacerse en otoño o invierno.

Las microrreservas creadas con anterioridad en la sierra reciben los nombres de Afloramento de Visuña, Alto da Pedra, Alto do Couto y Monte Cido. Todas ellas ?como la nueva de Hórreos? se encuentran en terrenos calizos de carácter rocoso, donde la capa de suelo tiene muy poca profundidad, por lo que no puede sustentar árboles.

miércoles, 6 de febrero de 2019

Un 55% de los vecinos desconoce que O Courel pertenece a Red Natura


GUILLERMO DÍAZ AIRA

Una encuesta realizada por alumnos del colegio de Seoane evalúa el nivel de conocimiento local acerca del área natural protegida

05/02/2019 19:01 H

Solo un 36% de los vecinos del municipio de Folgoso do Courel saben que la mayor parte de su territorio está incluida en Red Natura. El 55% no saben que el municipio cuenta con esta figura legal de protección, mientras que el resto responden incorrectamente -saben que hay una zona protegida, pero desconocen cuál es- o bien optan por no responder. Estos son los resultados de una encuesta realizada por alumnos del colegio Poeta Uxío Novoneyra dentro de un proyecto que el centro tiene la intención de presentar en la próxima edición de la feria Galiciencia, organizada por la Axencia Galega de Innovación.

La profesora Lourdes González, que coordinó este trabajo, señala que los alumnos realizaron esta encuesta entre vecinos de las localidades de Folgoso, Seoane, Vilamor, Froxán, Romeor y Hórreos. Los estudiantes también preguntaron a los encuestados sobre su grado de conocimiento acerca de las restricciones que supone en la vida diaria el hecho de vivir en un área natural protegida. «Preguntáronlles, por exemplo, se pensan que está prohibido cortar leña, e moitos responderon que si», explica. Como parte del trabajo, los alumnos se documentaron acerca del alcance real de estas restricciones para poder responder ellos mismos a las preguntas que formularon a los encuestados. «No caso da leña, a realidade é que para cortala hai que pedir un permiso e que se autoriza un máximo de dez metros cúbicos de madeira ao ano para cada solicitante», señala la profesora.

Las conclusiones que sacaron los alumnos tras realizar esta encuesta -añade la docente- «é que segue habendo un descoñecemento moi grande entre os veciños acerca de Rede Natura e que as administracións non fixeron un esforzo suficiente para que a xente saiba o que supón vivir nunha área protexida».

Los resultados de este trabajo serán presentados mañana en un encuentro que celebrarán los colegios públicos de O Courel, Pedrafita do Cebreiro, Cervantes y Navia de Suarna bajo el nombre de Congreso Científico da Montaña. En esta jornada, los alumnos de primero a cuarto de ESO de los diferentes centros presentarán una serie de trabajos de carácter científico realizados por ellos mismos. La organización de este encuentro partió de los profesores de ciencias de estos centros educativos . «Como non sempre podemos presentar estes traballos en lugares como Galiciencia, pensamos que sería interesante compartilos entre nós», apunta Lourdes González. La jornada -agrega- servirá también para fomentar la convivencia y la socialización entre alumnos de diversos municipios de la montaña donde la población en edad escolar es actualmente muy escasa.

En el encuentro entre centros que se celebrará hoy ?en el municipio de Pedrafita do Cebreiro?, los alumnos del colegio de O Courel tienen previsto presentar también un trabajo que realizaron con la aplicación para móviles Wallame con la idea de difundir el patrimonio geológico de la sierra. Los estudiantes señalaron con coordenadas GPS en un mapa la ubicación de diversospuntos de interés, como el plegamiento de Campodola y un yacimiento de fósiles del Palezoico situado en la Campa de Lucenza ?cerca de la laguna glaciar del mismo nombre?, de forma que los usuarios de esta aplicación pueden recibir información sobre estos lugares en formato de realidad aumentada.

Por otro lado, los estudiantes del colegio Poeta Uxío Novoneyra preparan en la actualidad otro estudio con el fin de presentarlo igualmente en la feria Galiciencia, que en este caso trata sobre los graves problemas de despoblación que sigue padeciendo la sierra. El trabajo se centra en la experiencia de varias familias con hijos, procedentes de otros municipios, que se instalaron en el municipio de Folgoso do Courel a lo largo de la última década y que acabaron por renunciar a seguir viviendo en él a causa de diversos problemas, como las dificultades que plantean los transportes o la accesibilidad a diversos servicios. La profesora Lourdes González señala que con este fin se ha contactado con unas doce familias «que nalgún momento intentaron instalarse cos seus fillos no Courel e que na súa maior parte non chegaron a estabilizarse».

El colegio público de Seoane ?indica asimismo la profesora? ha tenido un conocimiento directo de estas experiencias «porque durante estes anos houbo nenos que estiveron matriculados no centro durante ou curso ou dous e que acabaron por marchar cando as súas familias decidiron instalarse noutros municipios».

En la imagen sobre estas líneas, participantes en una ruta divulgativa sobre la flora de la sierra de O Courel frente a la cresta del monte Formigueiros y el bosque de Devesa da Rogueira.

jueves, 24 de enero de 2019

O baile dos toxos, un singular testemuño do pasado climático

Un festexo recuperado en Vilamor é un rastro das fortes nevadas de antano, que non figuran nos rexistros climatolóxicos



QUIROGA / LA VOZ 23/01/2019 05:00 H

O baile dos toxos, unha tradición que será recuperada o 2 defebreiro na localidade de Vilamor, constitúe un singular testemuño das condicións climáticas que reinaban ata tempos recentes na Serra do Courel. Este baile celebrábase o 20 de xaneiro con ocasión da festividade de San Vicente, patrón da parroquia, e coincidía habitualmente con grandes nevadas. Para resguardarse do frío e da neve, os veciños celebraban o baile dentro das cortes, cubrindo o piso con toxos.

Olalla Raposo, unha veciña de Vilamor que colabora na organización do festexo, sinala que «polo que conta a xente maior, nesta época do ano era moi frecuente que houbese nevaradas moi fortes e que quedasen os terreos totalmente cubertos de neve durante quince días ou máis tempo». Para celebrar festas nesas condicións non había máis remedio que refuxiarse nas cortes e bailar sobre camadas de toxos. Unha tradición similar á de Vilamor -engade- eran as chamadas polavilas que se celebraban durante o inverno nas aldeas da Serra dos Ancares, en lugares como Piornedo. «Neses sitios tamén se bailaba dentro das cortes e sobre os toxos, porque non había espazos preparados para celebrar as festas sobre terreo firme como os que temos agora», explica.

Desde a sección de climatoloxía e observación de Meteogalicia sinalan que as tradicións deste tipo e a memoria oral dos veciños poden constituír unha fonte de información importante para reconstruir a historia climática dos tempos pasados nas serras orientais galegas e noutros territorios onde a neve é un fenómeno habitual, xa que non existe un rexistro histórico de nevadas. «O que se pode saber polos datos históricos é cando choveu e cando caeron as temperaturas por debaixo de cero desde que se realizan rexistros climatolóxicos -indican desde este departamento-, pero iso non permite saber se a terra chegou a cubrirse realmente de neve, porque pode nevar sen que a neve chegue a callar». De todas maneiras, engaden, aínda non se fixo un estudo baseado nestes datos para determinar os períodos en que teoricamente se puideron producir grandes nevadas.

Só nos últimos anos

Os rexistros sistemáticos de nevadas en Galicia -apuntan por outra parte desde esta mesma institución- só se efectúan desde hai tres anos, cando os radares meteorolóxicos de Meteogalicia foron dotados de ferramentas capaces de detectar este tipo de precipitación. Pero estes instrumentos tampouco son capaces de rexistrar cando a neve chega a depositarse sobre a superficie e manterse en estado sólido durante un certo tempo.

Nestas condicións, sinalan os expertos de Meteogalicia, as únicas fontes dispoñibles para saber en que territorios e en que épocas se producían nevadas de grandes dimensións e de longa duración son tradicións como as que se conservan en Vilamor, a memoria persoal dos veciños de maior idade e as informacións que se poidan conseguir nos documentos históricos.


Os veciños que organizan a recuperación do baile dos toxos, segundo explica Olalla Raposo, non só pretenden atraer visitantes ao municipio e dinamizar a economía local, senón tamén axudar a dar a coñecer a cultura e as tradicións locais. «Esta festa é unha lembranza do modo de vida doutros tempos, cando a vida dos veciños estaba moi condicionada polas nevaradas, e queremos que iso se recorde», apunta.
A neve non se presentou á cita anual durante a pasada década

O baile dos toxos de Vilamor deste ano non se celebrou o 20 de xaneiro -o propio día da festividade de San Vicente, como era tradicional- pola razón de que esa data non cadraba ben ás circunstancias persoais dos organizadores. O festexo xa fora recuperado durante un certo tempo na pasada década, entre os anos 2001 e 2007, pero en ningunha desas ocasións coincidiu cunha nevada, como era habitual en tempos pasados. «Tal como está a meteoroloxía esta temporada, é probable que esta vez si teñamos a festa con neve», sinala Olalla Raposo. Onte mesmo estaba nevando nos picos da Serra do Courel, aínda que en Vilamor só caía chuvia.

O festexo comezará ás doce e media do mediodía cunha misa na igrexa da parroquia, seguida dunha sesión vermú con música tradicional. Ao igual que se fixo na última década, o baile será ao libre -na praza do Quintairo- e non no interior das cortes.

lunes, 21 de enero de 2019

«En vez de la ciencia, usamos la poesía para defender la montaña»


Carlos Cortizo publicó un libro de fotografías de la naturaleza tomadas en gran parte en las sierras orientales gallegas


FRANCISCO ALBO
QUIROGA / LA VOZ 08/01/2019 14:53 H

«La pérdida de los pastizales de montaña complica la conservación de las orquídeas»

Natural de Vigo y residente en Folgoso do Courel desde hace unos nueve años, el biólogo y fotógrafo Carlos Cortizo Amaro es coautor -junto con José Luis Cortizo- del libro No sería quien soy, que combina la fotografía de la naturaleza y la literatura. Cortizo es también responsable de las fotografías de la Guía das orquídeas de Galicia, que publicó en colaboración con Elvira Sahuquillo, y cooperó con la Asociación Galega de Custodia do Territorio en la creación de varias microrreservas de orquídeas en la sierra de O Courel, un proyecto que se basó en una propuesta suya.

-¿Dónde fueron tomadas las imágenes del libro?

-En total, la obra contiene unas 180 fotos y de ellas en torno a ochenta son de O Courel, Quiroga y Pedrafita do Cebreiro. También hay imágenes de otras partes de Galicia, como las comarcas de Valdeorras y Trives. Trabajé un tiempo en este último lugar y publiqué otra obra titulada Naturaleza y paisaje en la comarca de Trives. En el libro también hay fotografías de naturaleza tomadas en otros lugares, como León, Asturias o los Pirineos.

El libro contiene un índice que especifica dónde fue tomada cada foto. La obra está estructurada de acuerdo con las estaciones y las fotografías están ordenadas según la época del año en que fueron tomadas, comenzando desde el mes de enero, para reflejar los cambios que experimenta el medio natural.

-¿Cuál es el objetivo de esta obra?

-Lo que pretendemos principalmente es ayudar a concienciar a la sociedad sobre la importancia de la conservación y la defensa del medio ambiente. Pero en vez de hacerlo con datos científicos, quisimos darle un tono más poético y literario. Es un canto a la naturaleza a través de la fotografía y la poesía. Todas las imágenes están acompañadas de pequeños textos -de poesía o de prosa- de autores de varios países y de diferentes épocas. Estos textos siempre tienen una relación directa con las imágenes. El título es parte de una cita del poeta portugués Teixeira de Pascoaes que se ofrece íntegra en el interior de la obra. Anteriormente publicamos otro libro con un contenido similar que se titula Dulces te sean, pues, las estaciones, que es un verso de Samuel Coleridge, un poeta romántico inglés. Estos trabajos están también reflejados en parte en nuestra web, dulcesestaciones.es.

-¿En qué estado se encuentran hoy las microrreservas de orquídeas de O Courel?

-Estamos haciendo un seguimiento continuado desde que estas áreas protegidas fueron creadas en el 2015 para comprobar cómo se mantienen las poblaciones autóctonas de orquídeas y en general lo que observamos se están conservando bastante bien. Pero por otro lado, aún es pronto para saber si su continudad está garantizada, porque las reservas llevan funcionando muy poco tiempo. Las poblaciones de estas especies silvestres pueden cambiar mucho según el tiempo que haga. Puede venir un año con unas condiciones meteorológicas adversas que hacen que las colonias de orquídeas se reduzcan y en cambio al año siguiente pueden brotar cientos de plantas. Para hacer una evaluación más fiable de su estado y su evolución hay que realizar seguimientos durante un período de tiempo mucho más largo. En el caso de las micorreservas de O Courel se puede decir que aún estamos muy al principio.

-¿Cuáles son los principales problemas para la conservación de estas poblaciones de plantas?

-El principal obstáculo es el abandono de los pastizales de montaña en los que crecen las orquídeas y otras especies. La pérdida de la actividad ganadera y de los terrenos tradicionales de pasto complica su conservación. Lo que estamos haciendo en las áreas protegidas es desbrozar los terrenos cuando se considera necesario a fin de que estas especies no se vean desplazadas.


https://www.lavozdegalicia.es/noticia/lugo/pedrafita-do-cebreiro/2019/01/08/vez-ciencia-usamos-poesia-defender-montana/0003_201901L8C8991.htm#