miércoles, 20 de mayo de 2015

Un safari floral de primavera por la sierra de O Courel

En la zona se organizó una ruta para localizar orquídeas silvestres autóctonas
FRANCISCO ALBO QUIROGA / LA VOZ, 19 de mayo de 2015. 


Con el fin de fomentar el aprovechamiento turístico de la flora de la sierra de O Courel, el albergue de Quiroga organizó el pasado domingo un recorrido guiado por la zona cuya principal finalidad consistía en localizar e identificar diversas especies de orquídeas silvestres, algunas de las cuales pertenecen a especies raras y escasas que no es fácil observar en otras partes de Galicia. Según indica el biólogo Guillermo Díaz Aira, que se encargó de guiar a los participantes, en la ruta se pudieron ver numerosos ejemplares de esta familia, pero también de otras plantas que florecen en la sierra en esta época del año.
Las poblaciones de orquídeas -apunta por otro lado Díaz- se vieron favorecidas por las condiciones meteorológicas de las últimas semanas, en las que las lluvias se alternaron con temperaturas altas. Aunque florecieron en abundancia al principio, después se vieron algo mermadas por una breve sucesión de noches frías que complicó su desarrollo. «Prometían moito en xeral, pero esas baixas temperaturas non lles viñeron moi ben», explica. A pesar de este retroceso, en el recorrido del fin de semana fue posible localizar importantes comunidades de especies muy variadas.

La flora de la sierra no atrajo solo a estos excursionistas en las últimas jornadas. Los participantes en el recorrido tuvieron ocasión de encontrarse con un visitante alemán que estaba interesado en conocer la vegetación de este territorio, en el que no había estado con anterioridad. «Encontrámonos con el na zona do Alto do Couto e indicámoslle algunhas das especies de orquídeas que se poden por alí, e el quedouse asombrado de que houbese tantas variedades xuntas nun mesmo lugar», señala Díaz Aira.

La temporada actual, agrega el biólogo, es particularmente adecuada para la observación de las orquídeas y de otras muchas familias de plantas propias de la sierra. De hecho, el albergue quirogués tiene previsto organizar otro recorrido el 7 de junio, en esta ocasión con el fin de localizar en la zona de Val das Mouras orquídeas de la rara especie Himantoglossum hircinum, que aún no han terminado de florecer. A continuación se detallan las especies florales que aparecen en las fotografías situadas junto a estas líneas, que fueron tomadas durante la marcha del domingo pasado.

Orchis ustulata. La orquídea manchada, que se distingue por sus pequeñas y llamativas flores, florece desde mayo hasta agosto. Las plantas de esta especie tienen un tubérculo de usos medicinales, que se ha utilizado para elaborar alimentos para niños y enfermos convalecientes.

Dactylorhiza s. cantabrica. En la sierra de O Courel se encuentran ejemplares de esta subespecie de la Dactilorhiza sambucina, que está considerada endémica o exclusiva del noroeste ibérico.

Himantoglossum hircinum. Es ta orquídea está extendida desde la Península Ibérica hasta la zona oriental de los Balcanes y también por el África noroccidental. Está considerada como una especie rara.

Ophrys apifera. El labelo o pétalo inferior de las flores de la llamada orquídea abeja adoptan la forma de estos insectos para atraerlos y favorecer la polinización.

Orchis anthropophora. Llamada flor del hombre ahorcado o colgado, esta especie se clasificó anteriormente en el género Aceras, pero recientes análisis genéticos han llevado a incluirla en el género Orchis. Florece entre los meses de abril y junio y su coloración puede oscila desde el tono blanco hasta el verdoso y anaranjado.

Echium vulgare. Llamada viborera y lengua de buey o de vaca -entre otros nombres-, esta especie no pertenece a la familia de las orquídeas. Abunda en la sierra de O Courel, pero también se la ve a menudo en el valle de Lemos y en muchos otros lugares, sobre todo en zonas de prado.

martes, 19 de mayo de 2015

Un filme en torno ao primeiro ano de vida de Clara, unha nena da Serra do Courel

Manuel Valcércel presentou en Froxán o seu documental «Tempo»

FRANCISCO ALBO quiroga / la voz, 19 de mayo de 2015. Actualizado a las 05:00 h.


MANUEL VALCÁRCEL
Entre os primeiros espectadores de «Tempo» estivo Clara, unha nena nacida en Froxán no 2012 cuxo primeiro ano de vida serviu de eixo argumental ao filme do realizador monfortino.

A aldea de Froxán foi escenario o pasado sábado da preestrea da longametraxe documental Tempo, rodada ao longo dun ano na Serra do Courel polo realizador e fotógrafo monfortino Manuel Valcárcel. Cerrouse así un dilatado proceso que comezou hai tres anos -en maio do 2012-, cando Valcárcel e os seus colaboradores realizaron as primeiras probas preparatorias para a filmación. A segunda proxección pública do filme terá lugar nos multicines Hollywood de Monforte o día 29, ás oito e media da tarde.

O documental ten unha duración de cen minutos, aínda que o seu autor non descarta a posibilidade de recortalo un pouco, en función de como reaccionen os espectadores destas primeiras proxeccións. A rodaxe, segundo explica Valcárcel, requeriu cerca de 160 días de traballo repartidos ao longo dun ano. O filme pretende reflectir a vida cotiá da Serra do Courel e dos seus habitantes durante o primeiro ano de vida de Clara, unha nena que naceu en Froxán o 23 de novembro do 2012. Foi o primeiro bebé nacido nesta localidade en 28 anos.

Durante este tempo realizáronse moitas horas de gravación en diversos lugares da serra. As imaxes recollidas por Valcarcel e o seu equipo mostran a vida diaria dos veciños da zona e as transformacións que vai experimentando a paisaxe ao longo dun ano. A banda sonora da maior parte do filme está composta só por sons naturais e música. «Tamén aparecen algúns veciños falando das súas cousas, pero non hai ningunha entrevista propiamente dita», explica o realizador.

Orde cronolóxica

Unha vez terminada a longa filmación, a montaxe do documental prolongouse durante un ano e medio debido a que Valcárcel tivo que ocuparse ao mesmo tempo doutros traballos e tamén á estrutura da obra. Valcárcel sinala a este respecto que un dos aspectos máis arduos do proxecto consistiu en organizar cronolóxicamente todo o material gravado para que as escenas aparezan no filme seguindo a mesma sucesión temporal en que foron gravadas. «Manter esa orde era moi importante, porque pretendía mostrar o paso do tempo coa maior fidelidade posible», agrega.

O realizador apunta por outro lado que a súa intención é mostrar os problemas que vive este territorio -como o despoboamento, a falta de horizontes laborais e económicos ou a degradación ambiental causada pola industria pizarreira e as repoboacións forestais-, aínda que sen recorrer á denuncia directa. «O filme foi feito sen axudas oficiais e grazas o iso puiden mostrar as cousas dun xeito que talvez non tería sido posible se dependese das subvencións», conclúe.