miércoles, 26 de febrero de 2020

El Consello de la Xunta declara O Courel municipio de interés turístico

La candidatura cumple con los requisitos exigidos, entre ellos el de que la media ponderada anual de población turística sea superior al 25% de los vecinos

El Consello da Xunta aprueba este jueves la declaración de O Courel como municipio de interés turístico. La solicitud fue presentada en 2018 por el Ayuntamiento y planteada hace dos meses al Consello Galego de Turismo, al que se le presentó una serie de informes como aval para recibir la distinción.

En ellos se reflejó el trabajo desarrollado para comprobar que O Courel cumplía con los requisitos establecidos para hacerse con esta declaración. Uno de ellos es que la media ponderada anual de población turística supere en un 25% el número de vecinos.

Además, en O Courel la cantidad de plazas de alojamiento para visitantes y de segundas residencias está por encima del 50% de los habitantes, otro de los requerimientos que debe cumplir un municipio de interés turístico.

La declaración conlleva igualmente contar dentro del territorio con algún recurso o servicio susceptible de producir una atracción que genere una cantidad de turistas cinco veces superior a la población. Debe computarse a lo largo de un año y repartirse, al menos, en más de 30 días.

Se han tenido en cuenta elementos como la casa de Uxío Novoneyra, varias aldeas o la Festa da Castaña

OTRAS EXIGENCIAS. La distinción valora los servicios prestados, la promoción y protección de los recursos o la señalización, información, atención y orientación hacia los elementos más importantes. En el caso de O Courel se citan, por ejemplo, la casa natal de Uxío Novoneyra, las aldeas de Seceda y Froxán o la Festa da Castaña.

También se ha tenido en cuenta el reconocimiento como Geoparque Mundial por parte de la Unesco. Quiroga y Ribas de Sil comparten esta declaración. Los tres ayuntamientos conforman el territorio denominado Montañas do Courel.

La Xunta recordó la puesta en marcha de un plan de dinamización turística que engloba los tres municipios del geoparque. El Gobierno gallego precisó que el proyecto se hizo a partir de un convenio de colaboración entre las consellerías de Medio Rural y Cultura e Turismo que fue dotado con un presupuesto de 30.000 euros.

La distinción de O Courel como municipio de interés turístico será efectiva a partir de este jueves. El Consello da Xunta aborda la cuestión para dar luz verde a otro nivel de protección del territorio.

https://www.elprogreso.es/articulo/ribeira-sacra/consello-xunta-declara-hoy-courel-municipio-interes-turistico/202002201138161424308.html



jueves, 20 de febrero de 2020

O Courel fai renacer o seu entroido, desaparecido durante o século XX

Os personaxes tradicionais do festexo visitarán varias parroquias a fin de semana
QUIROGA / LA VOZ 19/02/2020 19:30 H 

O municipio de Folgoso do Courel contou cunha importante tradición de entroidos tradicionais que se foi perdendo despois da Guerra Civil. No 2019 comezou a desenvolverse un proxecto de recuperación deste patrimonio inmaterial que culminará este ano con varias celebracións que terán lugar durante a fin de semana en diversas localidades. A iniciativa -segundo explican os responsables- partiu o ano pasado da anpa do colexio de Seoane, que iniciou unha investigación sobre as tradicións carnavalescas locais e xa o ano pasado organizou unha celebración con algúns dos personaxes típicos deste festexo. 

A este proxecto sumáronse despois a asociación Serra do Courel -que agrupa ás empresas turísticas locais- e varios veciños que colaboran a título particular. Despois do entroido do ano pasado continou a investigación sobre o terreo e os responsables falaron cos veciños de maior idade que aínda recordan como se celebraba esta festa. «Aínda que o entroido desapareceu en moitos sitios a causa da guerra, noutras localidades seguiuse celebrando de forma máis ou menos clandestina ata finais dos anos cincuenta», sinalan os promotores da iniciativa, que crearon un blog para recoller e difundir as informacións relativas a esta tradición. 

Nesta investigación, apuntan por outro lado, púxose de manifesto a gran diversidade de maneiras de celebrar o entroido con que contou en tempos este territorio. «En cada sitio era diferente e se no Courel hai 46 aldeas, podemos dicir que entre todas elas había unhas trinta formas distintas de celebrar a festa», engaden. De acordo cos relatos recollidos entre os veciños, na maioría dos lugares aparecían máis ou menos os mesmos personaxes, denominados felos, mecos, xardoeiros, tiseireros, mochileiros -ou lacueiros- e señoritas. Estas figuras visitaban as aldeas acompañadas por gaiteiros e tamborileiros e nalgúns lugares anunciaban a súa chegada facendo soar un corno. 

Por outro lado, nas diferentes parroquias organizábanse festexos con características propias. En Vilamor, segundo a información recollida no mencionado blog, o entroido comezaba no chamado Domingo Corredoiro, no que os festeiros embarraban á xente que saía da misa con lama recollida do rego que pasa pola localidade. Neste mesmo lugar confeccionábase unha figura de touro ou de boi, feita cunha pel de ovella negra e unha cornamenta de madeira, que era manexada por dúas persoas e perseguía aos veciños durante o domingo e o martes de entroido. 

Bólas de palla ardendo 

Noutros lugares facían o que se chamaban bólas de coaño -restos de palla que sobraba das mallas-, ás que se prendía lume antes de botalas a rodar por unha ladeira abaixo. Outros veciños debían intentar parar esas bolas ardentes. As tradicións locais de entroido, aínda que son moi pouco coñecidas, foron recollidas parcialmente nalgunhas publicacións polo escritor Jesús Alfonso Parada Jato e o músico Xosé Lois Foxo, ambos naturais do municipio. «Pero aínda hai moitas cousas que recuperar e pensamos seguir investigando entre os veciños que poden recordar e describir estas tradicións», agregan os promotores do proxecto. 

Celebracións en Folgoso, Seoane e outras catro localidades entre sábado e domingo 

As actividades previstas para fin de semana no Courel comezarán ás cinco da tarde do sábado. A organización desta primeira xornada corre a cargo da anpa do colexio Poeta Uxío Novoneyra. Haberá un desfile de felos e xardoeiros, a queima dun boneco coñecido como meco, unha chocolatada e actuacións musicais. 

O domingo, as actividades serán organizadas polos demais participantes no proxecto de recuperación do entroido e comezarán ás doce do mediodía en Seoane, onde esa xornada é día de feira. Durante a mañá haberá un pasarrúas na feira e pola tarde haberá visitas dos personaxes típicos do entroido - felos, xardoeiros, mochileiros, señoritas e tiseireiros- en diversas localidades da parte norte do municipio. A comitiva pasará ás por 16.00 horas por Millares; ás 18.00 horas por Vilela; ás 19.00 por Noceda e ás 20.00 por Teixeira. 

Outras localidades 

A intención das colectivos e dos veciños que promoven a recuperación deste festexo tradicional é levar estas visitas ás demais localidades do municipio durante os próximos anos. O Concello do Courel, por outro lado, colaborou cedendo o local social de Seoane para elaborar as máscaras e dos disfraces dos personas típicos do entroido, que foron preparadas seguindo as indicacións das personas que recordaban o seu aspecto e as súas características, xa que non se conservan documentos gráficos da época en que o entroido aínda estaba vivo. 


Os disfraces dos personaxes típicos do entroido do Courel foron recuperados grazas ás indicacións dos veciños de maior idade

domingo, 2 de febrero de 2020

Esplendor invernal en el Lóuzara

El río que une los municipios de Samos y O Courel adquiere una gran vistosidad durante las épocas de lluvias
Recorrido visual por las cascadas del valle del Lóuzara
https://www.lavozdegalicia.es/noticia/lugo/samos/2020/02/01/esplendor-invernal-louzara/0003_202002M1C4991.htm

CARLOS RUEDA FRANCISCO ALBO
MONFORTE / LA VOZ 01/02/2020 11:14 H

El valle del Lóuzara, en el municipio de Samos, está considerado como una prolongación de la sierra de O Courel. El río que le da nombre -afluente del Lor- muestra una notable espectacularidad paisajística en su curso por este territorio de accidentado relieve, donde forma numerosas cascadas y saltos de agua. Su atractivo se incrementa en meses invernales gracias al aumento del caudal. Un recorrido de poco más de ocho kilómetros por carretera permite disfrutar de sus parajes más destacados.

La ruta empieza en A Ponte de Lóuzara, cerca del límite de Samos, O Incio y Folgoso do Courel. El punto de inicio está junto al puente que cruza el río y da acceso a la localidad. Aquí ya se puede ver una primera presa de la que parten dos canales cuya función era regar los prados de las márgenes y alimentar un molino harinero situado unos doscientos metros río abajo. En los dos primeros kilómetros, hasta Santalla de Arriba, la ruta corre paralela al río entre prados y bosques de ribera, en tramo de río muy apreciado por los pescadores donde se suceden rápidos, presas y pequeñas cascadas.

En el kilómetro 2,3 está la aldea de Santalla de Arriba, de la que parten varias rutas -destaca la que lleva a la aldea de Gamiz- y donde se halla la gruta conocida como Cova Grande o de Carballo. El acceso a su interior está cerrado por una verja.

Cova da Fonte

La siguiente parada es Santalla de Abaixo, a unos ochocientos metros, donde está la Cova da Fonte. De su interior sale un pequeño arroyo cuyo caudal aumenta de forma espectacular en épocas de lluvia. Cerca de ella está la vivienda de un antigua ferrería, de la que parte un camino tradicional -el Carreiro dos Carboeiros- que lleva la cascada de Augadalte, situada a un kilómetro.

Seguimos el recorrido por el asfalto hacia Parada. El vial empieza a tomar altura con respecto al río, aunque varios caminos permiten llegar a los prados de las orillas y contemplar sus llamativos saltos de agua. En el kilómetro 5,4 y a la izquierda del vial está el asentamiento castreño de Roda do Castro, en un promontorio que por su parte oriental tiene una caída casi vertical de unos cien metros sobre el río. En la parte que da al oeste y a la carretera hay un profundo foso excavado en roca donde se pueden ver las ruinas de una vieja construcción. Junto a ella pasa un viejo camino -el Camiño da Misa o de Santalla-, por el que transitaban los vecinos de Parada para asistir a las misas en la iglesia parroquial de San Xosé de Santalla. Hoy es transitable hasta Parada, situada a 1,7 kilómetros. Esta localidad, en el kilómetro siete de la ruta, merece una visita por su arquitectura tradicional de montaña. De ella parten varias rutas de gran interés paisajístico, como las que llevan a Cortes y A Casela.

Continuamos el recorrido por la carretera a lo largo de 1,5 kilómetros hasta llegar a la altura de un pequeño arroyo -Regato da Fervenza- y una cabaña de gran tamaño en la que se almacenaba hierba. Estamos en el lugar de O Corgo, donde hay que tomar un camino a la derecha que asciende paralelo al arroyo entre castaños de gran porte, finalizando al cabo de unos 150 metros a la altura de una pequeña laguna que forma el arroyo de A Fervenza. En este lugar el arroyo se precipita por una pared vertical de roca caliza de unos treinta metros de altura, formando una preciosa cascada. En tiempo de lluvia este salto de agua adquiere una gran vistosidad, con el añadido de un entorno formado por un souto de castaños centenarios.